به نام خداوند جان و خرد

‍ آسپارتام Aspartame 

آسپارتام نیز یک شیرین کننده مصنوعی و یک ترکیب سنتتیک است که از اتصال دو اسید آمینه ی فنیل آلانین و آسپارتیک اسید با یک متیل الکل بوجود می آید.متیل الکل در بدن به فورمیک اسید و فرمالدئید شکسته می شود که مواد مضری هستند .

اگرچه اجزای تشکیل دهنده اسپارتام در طبیعت به تنهایی یافت می‌شوند، اما خود اسپارتام در طبیعت نیست و به دست بشر تولید می‌شود.

آسپارتام 200 برابر شیرین تر از قند معمولی است بنابراین مقدار کمی از آن میتواند

جایگزین قند معمولی شود.

در ضمن این شیرین کننده ها قند خون را در افراد دیابتی بالا نمی برند.

این ماده با نام های تجاری  NutraSweet, equal و ... شناخته می شود.

آسپارتام میل به خوردن مواد شیرین را افزایش می دهد، اشتها را زیادتر کرده و همچنین بدن مقدار اضافه ی آن را به صورت چربی ذخیره می کند بنابراین می تواند سبب افزایش وزن شود. 

شیرین کننده های مصنوعی امروزه در بسیاری از محصولات از قبیل نوشابه، آدامس، آب‌میوه، نوشیدنی‌های رژیمی، پودینگ، پودر شربت ، ژله و ... به کار می روند. 

از معایب آسپارتام تغییرات پایداری آن نسبت به PH و حرارت است.

مانند بسیاری دیگر از ترکیبات اسیدهای آمینه، اسپارتام نیز در حرارت بالا و یا در محیط قلیایی تجزیه می‌شود. برای همین از اسپارتام در پخت نان و شیرینی نمی‌توان استفاده کرد و در صورت لزوم پس از اتمام مراحل پخت، باید به محصول اضافه شود.

آسپارتام در دمای اتاق و PH 3/4 بیشترین پایداری را دارد.

برای بسیاری از افزودنی‌های مجاز به مواد خوراکی، مقدار مصرف قابل قبول روزانه(ADI)  تعیین شده است.ADI نشان دهنده مقدار مصرفی است که اگر شخص در طول عمر خود روزانه مصرف کند، سلامت خواهد ماند.

‏ADI آسپارتام، به ازای هر کیلوگرم وزن شخص، 50-40میلی‌گرم در روز تعیین شده است.

اسپارتام یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین شیرین کننده‌های موجود در جهان است. برخی از سازمان‌های بهداشتی جهان خبر از بی ضرر بودن آن داده و بسیاری نیز آن را عاملی برای بیماری‌های مختلف از سردرد تا سرطان می‌دانند.

امروزه در بیش از 900 مقاله تاثیرات مضر آسپارتام مورد بررسی قرار گرفته است.گفته می شود مصرف طولانی مدت آن می تواند باعث آسم، انواع سرطان ها، تومورهای مغزی، ام اس، صرع، افزایش فشارخون، افسردگی، ضعف حافظه و ... شود.

نتایج یک سری مطالعات نشان داد که آسپارتام به طور قابل توجهی نشانه های افسردگی را در افرادی که سابقه این شرایط را داشته اند وخیم‌تر می سازد.به گفته پژوهشگران، آسپارتام تولید هورمون سروتونین را در مغز مسدود می سازد و به سردرد، بی خوابی، و افت شدید در شرایط خلق و خو منجر می شود.

فنیل آلانین از محصولات متابولیسم آسپارتام در بدن بوده و افراد مبتلا به PKU  نباید آن را مصرف کنند.